Frank Oostdam (directeur ANVR): “Politici hebben géén kaas gegeten van de reisindustrie!”
In ons driemaandelijks vaktijdschrift ‘De Hoogvlieger’ laten we spraakmakende figuren uit de reissector aan het woord. In de recente editie, nummer 257, spraken we met ANVR-directeur Frank Oostdam die voor de gelegenheid tot bij ons in Brugge kwam.
“De crisis is jammerlijk genoeg nog niet voorbij”, benadrukt Frank Oostdam (60), sedert 2007 directeur van de Algemene Nederlandse Vereniging van Reisondernemingen, de Nederlandse evenknie van de VVR. De situatie in Nederland is in heel wat aspecten te vergelijken met de problematiek waarmee de VVR te kampen heeft. Ik denk dat de Nederlandse reisindustrie, net zoals in België naar ik hoor, in 2021 een omzet zal halen van 30 tot 35 procent in vergelijking met de cijfers van 2019. Met andere woorden de situatie is niet alleen zeer ernstig, maar zelfs dramatisch en begin juli zijn de boekingen bijna herleid tot nihil. De onzekerheid, de chaotische maatregelen van de overheid en de tekortkomingen op Europees vlak zorgen momenteel allesbehalve voor soelaas.”
Hoe kijk je aan tegen de huidige situatie?
De mensen willen enerzijds wel dolgraag reizen, maar anderzijds zijn ze behoorlijk bang en worden ze geremd door de bijna om de haverklap wisselende kleuren van de lappendeken van bestemmingen. Bovendien heeft de Nederlandse regering het voor mekaar gekregen om door veel te vroeg te gaan versoepelen, een nieuwe gigantische uitbraak van het Covid-19 virus in de hand te werken en dit met alle gevolgen van dien. In amper twee weken was alle perspectief plots opnieuw weg. Het leed is geleden en de heling zal flink wat tijd vragen. Veel Europese landen spelen daarenboven solo slim zodat de potentiële reiziger helemaal in de war geraakt. Het vertrouwen is zoek, waardoor de reisindustrie nog meer opgezadeld wordt met een gigantische inkomstenderving. Ik heb meer en meer de indruk dat de politici helemaal géén kaas hebben gegeten van de reisindustrie. Veel heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat de industrie in Nederland met 3,25 procent is gegroeid. Wie kan er dan van een crisis spreken vragen politici zich vol onbegrip af!?
“Beter de sector te ondersteunen dan de hele boel failliet te laten gaan.”
De chaos is met andere woorden vrij algemeen!
Maar dat is ook zo, zowel bij de consumenten als bij de reisbedrijven. Midden juli regende het opnieuw annuleringen: Portugal, Spanje, Cyprus, Malta, Canarische Eilanden, enz. Omboeken was andermaal de hoofdbezigheid van reisagent en touroperator. Dramatische toestanden alhoewel we, D-Reizen daar gelaten, tot dusver gelukkig relatief maar weinig faillissementen moeten betreuren. Het zijn vooral de verre bestemmingen die zorgen baren en reisorganisatoren die daarin hun specialisatie hebben zouden straks wel eens de grote slachtoffers kunnen worden, tenzij zij alsnog het geweer van schouder kunnen veranderen en hun aanbod naar Europese bestemmingen kunnen ombuigen. Al is dat dan weer makkelijker gezegd dan gedaan.
Gelukkig kan nog steeds teruggevallen worden op financiële staatssteun.
In Nederland doen we wel degelijk ons voordeel met de tijdelijke Noodmaatregel Overbrugging Werkgelegenheid. De NOW is er om werkgevers die door de coronacrisis te maken krijgen met omzetverlies enigszins te compenseren, maar ze mogen blijven werken. De formule is verschillend met België omdat in Nederland het werk wordt ondersteund, terwijl het in België om een werkloosheidssteun gaat. Het wordt voor ons echter een nieuw drama als de NOW, zoals de plannen vandaag liggen, op 1 oktober a.s. zou worden afgeschaft.
De klappen vallen in de reisindustrie terwijl tal van andere sectoren in Nederland een hausse kennen?
Dat klopt en dat maakt onze situatie nog veel lastiger. Momenteel is de rek er compleet uit in de reisindustrie. Dat betekent dat we steun en beschutting nodig hebben tot zeker het eerste kwartaal van 2022. Ik wil niet gaan doemdenken, maar de overheid moet stilaan toch ook beginnen inzien dat het beter is de sector te ondersteunen dan de hele boel failliet te laten gaan.
De oprichting van de voucherbank was toch goed nieuws, niet?
Vanzelfsprekend! Van de beschikbare 400 miljoen euro zijn er ondertussen 225 miljoen uitgegeven. Wij vragen ondertussen dat de resterende 175 miljoen zou kunnen aangewend worden om de rest van de sector overeind te houden. De voucherbank is noch min noch meer momenteel de ware en onvervalste levenslijn voor de Nederlandse reisindustrie en daar zijn we met z’n allen zeer blij mee.
Als ANVR-directeur zijn het ongetwijfeld bijzonder drukke tijden voor jou?
Net wat je zegt. Ik moet zowat dagelijks bemiddelen tussen onze leden en overheidsinstellingen en ook de pers wil me soms meer dan me lief is aan de tand voelen. De jongste tijd is het 7 dagen op 7 bezig zijn en soms is het werken als een gek. Maar dat is ook belangrijk want ik probeer ook altijd aan te tonen dat er bij de ANVR steeds sprake is van toegevoegde waarde en daardoor kan ik het wel hebben als de eerste journalist me al om 6u. ’s ochtends belt en de laatste dat om 01u. ’s nachts doet. Ik mag dan wel iemand zijn die graag evenwicht zoekt in hardlopen, de jongste weken is het alsof wij de ene 100m sprint na de andere moeten afleggen. En dan zeg ik nog niets over de telefoontjes die ik krijg met de vraag hoe ik vanuit de ANVR het afgelasten van evenementen ga aanpakken én oplossen…
“Positief aan de crisis: de relevantie van de reisbureauwerking is serieus gestegen.”
Sociale bagger bij de vleet?
Zeg dat wel. Het gaat zelfs zover dat men mij vraagt wanneer ik zelfmoord ga plegen en of er soms een touw moet geleverd worden? Laat me als antwoord op deze bagger en onverantwoorde bagger zeggen dat je vandaag nog veilig kunt reizen, zolang je je maar gedraagt. Je kan naar een aantal bestemmingen veilig op vakantie, maar blijf weg uit de overvolle nachtclubs en danstenten, waar het virus ongenadig om zich heen grijpt. Verantwoord basisgedrag is vandaag, maar ook morgen, aan de orde. We zullen het wel overleven als we ons gedragen, want vergeet niet dat de toeristische sector wereldwijd driemaal groter is dan de landbouwsector. Alle landen hebben toerisme hard nodig. Kijk maar wat er in Cuba aan de gang is als de toeristen wegblijven!
Duurzaamheid is een ander aspect in de toekomst van de reisindustrie.
Ik ben dagelijks bezig met de huidige penibele marktomstandigheden, maar het is voor de reisindustrie zeer belangrijk dat we ook duurzaamheid hoog in ons vaandel plaatsen en blijven dragen. Het spreekt voor zich dat er in deze voor de reisindustrie nog veel werk op de plank ligt en dat ook de bevolking op de bestemmingen moet kunnen profiteren van het toerisme. De reissector heeft nog een flinke kluif aan het naar behoren afwerken van het huiswerk. Reizen toekomstgericht aanpakken om het echt duurzaam te maken is de opdracht.
Op naar een eerlijke prijs bij de luchtvaartmaatschappijen bijvoorbeeld?
Denkend aan het toerisme van morgen is dat een evidentie. Luchtvaartmaatschappijen die stunten met vluchten van een paar tientallen euro’s moeten eruit. Hier moet Europa uiteindelijk met oplossingen uit de bus komen want zoals de situatie nu is kan dat niet veel langer. Ook de overdreven C02-voetafdruk moet danig ingeperkt worden.
Zijn er toch nog positieve bedenkingen bij de Covid-19 crisis?
Weinig wellicht, maar niemand zal ontkennen dat de relevantie van de reisbureauwerking serieus gestegen is. De klant is volop aan het beseffen dat de begeleiding van een reisagent wel degelijk loont. Veel mensen die het vroeger allemaal zelf deden, gaan in de toekomst wel vlugger een reisbureau binnenstappen en ook tevreden terugkeren.
Maar ondertussen mogen we 2021 wel vergeten?
Sedert de Tweede Wereldoorlog zijn we nog nooit geconfronteerd geweest met een vergelijkbare crisis waarbij we om te overleven volledig afhankelijk waren van politieke beslissingen. Zeventien maanden liggen we ondertussen in de reisindustrie met z’n allen op de pijnbank en dit door factoren compleet buiten onze wil. Na een desastreuze 2020 wordt de omzet voor de reisindustrie in 2021 in het beste geval op 30 procent van normaal ingeschat. Ik wil er toch een positieve noot aan toevoegen: reizen komt terug, zoveel is zeker want het is nu eenmaal een basisbehoefte geworden, maar het kan echter wel nog even duren…Er zal wel een en ander veranderen. Het feit dat bijvoorbeeld Booking.com door een recente uitspraak van de rechter als een reisbedrijf moet worden beschouwd is voor ons toch een belangrijke overwinning in deze moeilijke tijden.
Yves Slabbinck
De Hoogvlieger 257
Beknopte CV Frank Oostdam
Frank Oostdam is geboren en getogen in Venlo en woont met vrouw, dochter en zoon in de buurt van Deventer.
Hij studeerde maatschappijgeschiedenis en startte zijn loopbaan als adjunct-secretaris van het Nederlands Verbond van de Groothandel. Hij stapte vijf jaar later als exportmanager over naar een groothandel. Daarna ging hij in de autobranche aan de slag, waar hij uiteindelijk directeur werd bij Volkswagen & Audi. In 2007 werd hij directeur van ANVR en in 2013 ook voorzitter.
Wens je ons vaktijdschrift ‘De Hoogvlieger’ rechtstreeks in je inbox te ontvangen?
Schrijf je dan vandaag nog in op de mailinglijst.
21 juli 2021